Skip to main content
European School Education Platform
Tutorials

Μια ολιστική προσέγγιση της μάθησης για τη βιωσιμότητα: πρώτα βήματα

Ο φιλόδοξος στόχος της ΕΕ να καταστεί η Ευρώπη η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος έως το 2050 απαιτεί την ανάληψη δράσης από τον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης. Οι ολιστικές προσεγγίσεις της βιωσιμότητας βρίσκονται στην καρδιά της αποτελεσματικής μάθησης για τη βιωσιμότητα. Το παρόν άρθρο θα εξετάσει χρήσιμους πόρους και πρακτικές ιδέες για την υιοθέτηση της βιωσιμότητας σε όλο το σχολείο.

Εδραίωση της βιωσιμότητας στο σχολείο σας

Μια ολοκληρωμένη σχολική προσέγγιση της βιωσιμότητας περιλαμβάνει την ενσωμάτωση της μάθησης για την περιβαλλοντική βιωσιμότητα σε όλη την έκταση του σχολικού ιδρύματος. Σύμφωνα με το έγγραφο της Επιτροπής A whole-school approach to learning for environmental sustainability (Μια ολιστική προσέγγιση της μάθησης για την περιβαλλοντική βιωσιμότητα), αυτό το είδος της προσέγγισης μπορεί να βοηθήσει τους μαθητές να αναπτύξουν βιώσιμο τρόπο σκέψης. Αυτό σημαίνει ότι με την εδραίωση της βιωσιμότητας στο πλαίσιο της διακυβέρνησης, της διδασκαλίας και μάθησης και της διαχείρισης των σχολικών μονάδων και εγκαταστάσεων, τα σχολεία μπορούν να παρέχουν στους μαθητές συνεχείς ευκαιρίες να βιώνουν στη ζωή τους ό,τι μαθαίνουν..  

Whole School approach to learning for sustainability

Μια ολιστική προσέγγιση της βιωσιμότητας. Πηγή: UNESCO, 2016

Ορισμένα πρόσφατα έργα στο πλαίσιο του Erasmus+ καθιστούν σαφές πώς εφαρμόζονται στην πράξη οι ολιστικές προσεγγίσεις. Και στα δύο έργα, το Ecological, what else? και το ECORoad, οι συμμετέχοντες βελτίωσαν τα οικολογικά πρότυπα και πρακτικές, αναπτύσσοντας την κουλτούρα του σχολείου τους μέσω εργαστηρίων και ανταλλαγών προσωπικού και μαθητών.

Ωστόσο, η δημιουργία χώρων και ευκαιριών με στόχο τη μάθηση για τη βιωσιμότητα δεν είναι ευεπίτευκτη. Για να δρομολογήσετε την αλλαγή του σχολείου, θα πρέπει να έχετε κατά νου ορισμένους καίριους παράγοντες και ειδικότερα:

  1. ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου ολιστικού σχεδίου με τη συμμετοχή όλων των παραγόντων —μαθητών, προσωπικού, γονέων, εταίρων και ενδιαφερόμενων μερών της κοινότητας,
  2. σχεδιασμός μιας προοπτικής προσανατολισμένης στο μέλλον, με στόχο την αύξηση του αντικτύπου του σχεδίου σας και των κινήτρων των μαθητών,
  3. μετατόπιση από την εστίαση στην περιβαλλοντική εκπαίδευση στην μάθηση για την αειφορία, καθώς η δεύτερη αντιλαμβάνεται τους μαθητές ως ενεργούς και αφοσιωμένους φορείς αλλαγής.

Συμμετοχή των μαθητών στην ολιστική προσέγγιση της βιωσιμότητας

Η ολιστική προσέγγιση της βιωσιμότητας θα πρέπει επίσης να εξετάζει τη δημιουργία ευκαιριών για τη συμμετοχή των μαθητών σε ρεαλιστικά σενάρια. Η διατροφή είναι ένας βασικός τομέας όπου τα σχολεία μπορούν να μετασχηματίσουν αποτελεσματικά τον τρόπο λειτουργίας τους και να εφαρμόσουν βιώσιμες λύσεις σε όλους τους τομείς.

Whole School approach to learning for sustainability

Μια ολιστική προσέγγιση της βιωσιμότητας: διατροφή (Tilbury, 2019). Πηγή: Input paper: A whole-school approach to learning for environmental sustainability

Για παράδειγμα, όταν οι μαθητές καλλιεργούν την τροφή τους στον κήπο του σχολείου, τα σχολεία μπορούν να ευαισθητοποιήσουν τους μαθητές βάζοντας ετικέτες στις επιλογές φαγητών που προσφέρονται στο μενού του κυλικείου και να τους ενημερώνουν για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των επιλογών τους. Προκειμένου να προσφέρονται πάντα εποχικά προϊόντα, η διεύθυνση του σχολείου μπορεί να συνεργάζεται με τους προμηθευτές και το προσωπικό των κυλικείων, με στόχο την προμήθεια τροφίμων που παράγονται στην περιοχή και συνακόλουθα τη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα του σχολείου.

Τα τρόφιμα που περισσεύουν θα μπορούσαν να αναδιανέμονται σε άτομα που έχουν ανάγκη με τη βοήθεια τοπικών φιλανθρωπικών οργανώσεων. Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να τονίζουν θέματα βιωσιμότητας που σχετίζονται με τα τρόφιμα μέσω του προγράμματος σπουδών και οι μαθητές μπορούν να συζητούν το θέμα στο σπίτι. Τέλος, θα μπορούσαν να προσεγγιστούν οι τοπικές ΜΚΟ, προκειμένου να ξεκινήσουν περιβαλλοντικά βιώσιμα έργα, όπως τη δημιουργία ενός ξενοδοχείου μελισσών για την υποστήριξη του πληθυσμού των μελισσών στην περιοχή.

Ιδέες για την ενσωμάτωση της βιωσιμότητας στην τάξη σας

Παρακάτω, θα βρείτε ορισμένους χρήσιμους πόρους με πρακτικές συμβουλές και εργαλεία για τη διδασκαλία της βιωσιμότητας.

Τα συγκεκριμένα έργα που εκπονήθηκαν στην τάξη περιλαμβάνουν σχέδια για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και συμβουλές για τη διδασκαλία σχετικά με την κλιματική αλλαγή και τη βιωσιμότητα στην τάξη.

Στο άρθρο της, Δημιουργοί του μέλλοντος: Αναπτύσσοντας μαζί τη βιωσιμότητα, η καθηγήτρια Maija Aksela (Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι) μιλάει για αρκετές επιτυχημένες δραστηριότητες που αποσκοπούν στην ενδυνάμωση των νέων πολιτών όσον αφορά σύνθετες περιβαλλοντικές προκλήσεις.

Ο Δρ Pramod Kumar Sharma υπογραμμίζει πώς πρέπει να εστιάζουμε στη δράση και όχι στην ευαισθητοποίηση μέσω του προγράμματος οικολογικά σχολεία (Eco-Schools). Επίσης, σε αυτό το διαδικτυακό σεμινάριο για την περιβαλλοντική εκπαίδευση, προτείνει έναν χάρτη πορείας για την αξιολόγηση της προόδου των μαθητών, μαζί με χρήσιμα εργαλεία που θα καταστήσουν τις μαθησιακές δραστηριότητες πιο αποτελεσματικές.

Περισσότερα παραδείγματα για το πώς οι εκπαιδευτικοί και τα σχολεία προσέγγισαν τη βιωσιμότητα μπορείτε να βρείτε σε αυτό το άρθρο σχετικά με τα φιλικά προς το περιβάλλον σχολεία για ένα καλύτερο μέλλον.

Additional information