Okul eğitimi, gençlerin katılımını nasıl teşvik edebilir?
Gençlerin katılımını anlama
Gençlerin katılımı, gençlerin kurumlarla nasıl ilişki kurdukları ve geleceklerini etkileyen sorunların ardındaki karar alma sürecine nasıl dahil oldukları anlamına gelmektedir. Voices of Youth (Gençliğin Sesi)’a göre; gençlik katılımı, her türlü savunuculuğu kapsayan dev bir şemsiyedir. Ayrıca, Roger Hart'ın çocuk katılımı merdiveni modelinde gösterildiği gibi, katılımın farklı dereceleri vardır.
Hart'ın ‘Çocukların Katılımı: Tokenizmden Vatandaşlığa’ adlı makalesinden Çocukların Katılımı Merdiveni'nin illüstrasyonu
Katılımın temel bir hak ve AB gençlik gündeminin en öncelikli alanı olmasına rağmen, OBESSU Yönetim Kurulu Üyesi Petr Franc, bazı çocuk ve genç gruplarının politika oluşturma süreçlerinde yer almaya meyilli olmadığını gözlemlemiştir. Sosyo-politik dinamiklerin sınırlı bir şekilde anlaşılmasının gençlerin katılımını engellemesi mümkün müdür?
Gençlerin aktif katılımını sağlamak neden önemlidir?
Vatandaşlık eğitiminin teşvik edilmesi, giderek yaygınlaşan sosyo-ekonomik sorunların ve demokratik süreçlere olan güven eksikliğinin bir sonucu olarak son zamanlarda önem kazanmıştır.
Avrupa'daki Okullarda Vatandaşlık Eğitimi ile ilgili Eurydice raporu’nda (2018), yurttaşlık eğitiminin öğrenci temsilciliğini sağlamada ve öğrencileri aktif vatandaşlar olma rollerine hazırlamada oynadığı temel rolün altı çizilerek bunun müfredat ve içerik düzenlemesi yoluyla nasıl başarılabileceği açıklanmaktadır.
Aynı şekilde, 2019 CIDREE Yıllığı, öğrenci sesi yaklaşımının, öğretmen güdümlü bir yaklaşıma kıyasla gençlerin aktif öğrenciler haline gelmelerini daha etkili bir şekilde destekleyebileceğini göstermektedir. Öğrenimlerinde etkenliğe (agency) sahip olan öğrenciler daha motive olurlar ve çalışmalarıyla ilgili daha yüksek bir tatmin duygusu yaşarlar. Ayrıca, seslerinin duyulması konusunda yenilenen güvenleri, büyük olasılıkla topluluklarındaki siyasi gelişmeler üzerinde daha büyük bir etkiye sahip olmalarına yol açacaktır.
Sınıfınızda gençlerin katılımını teşvik etme
Amerikan Kütüphane Derneği, ‘Öğrenci etkenliğinin küçük dozlarda ve sadece hafta içi belirlenen derslerde sağlanabilecek bir şey olmadığına… Öğrenci etkenliğini sağlamak için, bunun her öğrencinin yaşadığı deneyimlerin her yönüne nüfuz etmesinin gerekli olduğuna' vurgu yapmaktadır. Derslerinize aşırı yükleme yapmaktan kaçınmak için, Türkiye’deki okullarla ilgili bu örneği takip ederek, sadece yönetim, siyaset ve demokrasi hakkında eğitim vermek yerine müfredat, öğretim ve yönetim genelinde hakim olan bir demokrasi kültürünü öğretmeyi düşünebilirsiniz. Avrupalı genç vatandaşların iş başında olduğu diğer örnekler, sınıfa demokratik katılımı dahil etmenin faydalarını göstermektedir.
Bu web seminerinde, Isabelle De Coster, sosyal ve sivil yetkinliklerin gelişimini teşvik eden ve eşitliği, sosyal uyumu ve aktif vatandaşlığı iyileştiren yenilikçi pedagojileri ele almaktadır.
Aktif vatandaşlığı destekleyecek araçlar
Hem School Education Gateway hem de Avrupa Gençlik Yılı 2022 platformu, vatandaşlık eğitimi konusunda çeşitli kaynaklar içermektedir ve konunun farklı unsurlarını kapsamaktadır. WeAreEurope, AB Üye Devletlerinin resmi müfredatlarındaki Vatandaşlık Eğitimi yaklaşımlarını analiz etmek ve AB vatandaşlığıyla ilgili en önemli yetkinlikleri tanımlamak için, ana hatlarıyla bir Temel Vatandaşlık Yetkinlikleri Çerçevesi (2016) belirlemiştir. Ayrıca, çocuklar ve öğrenciler sosyal değişim ajanları olarak kabul edildiğinden, FS2C proje konsorsiyumu, öğretmenlerin öğrencilerine sınıf dışındaki aktivitelerinde tavsiyelerde bulunmalarına yardımcı olmak için Çocuktan Çocuğa yaklaşımına uygun olan pratik bir el kitapçığı (2014) tasarlamıştır.
Bunlara ek olarak, Adil Geçiş Fonu’nda Gençlerin Katılımı adlı araç kiti’nde (2021), gençlerin katılımını sağlamaya yönelik somut yöntem ve tekniklerle ilgili açıklamaların yanı sıra, gençlerin anlamlı bir şekilde katılımının sağlanması konusunda tavsiyeler sunulmaktadır. İlk ve ortaokul öğrencilerinin ilgisini çekmeye ve onlara bu konuda eğitim vermeye yönelik ilgi çekici fikirleri, EU Learning Corner (AB Öğrenme Köşesi)’da bulabilirsiniz.
Eğitsel aktivizm ile ilgili bu web seminerinde, okul öğrencileri aktivisti ve OBESU Yönetim Kurulu Üyesi olan Rares Voicu, ister siyasi düzeyde ister okul karar verme düzeyinde olsun, öğretmenlerin gençleri fikirlerini söylemeleri ve hakları için savaşmaları konusunda nasıl güçlendirebileceğine dair fikirler sunmaktadır.
Vatandaşlık eğitimini sınıfınıza taşımaya hazır mısınız?
Ek kaynaklar:
https://erasmus-plus.ec.europa.eu/programme-guide/part-b/key-action-1/youth-participation
https://www.schooleducationgateway.eu/en/pub/latest/practices/debateville-ket-en-co.htm
https://www.schooleducationgateway.eu/en/pub/latest/news/jean-monnet-for-schools.htm