Eğitim amaçlı yapay zekâ kullanımına ilişkin etik hususlar
Etik yapay zekâ ilkeleri
Yapay zekâ sistemlerinde karşılaşılan en önemli zorluklardan biri önyargıların önlenmesi ve adaletin sağlanmasıdır. Avrupa Komisyonu'nun Dijital Eğitim Eylem Planı ve AgileEDU gibi AB destekli projeler, önyargıları azaltmak amacıyla temsili ve çeşitli eğitim verilerinin kullanılmasının önemine dikkat çekiyor. Bu girişimler, tarafsızlığa ilişkin önlemler içeren algoritmalar uygulayarak ve rutin denetimler gerçekleştirerek önyargıları tespit edip ele almayı amaçlıyor.
Etik yapay zekâ uygulamalarında açıklanabilirlik ve şeffaflık eşit derecede önemlidir. Yapay zekâ kullanımında şeffaflık, yapay zekânın nasıl işlediği konusunda net bir anlayışa sahip olabilmeleri için eğitimciler, öğrenciler ve paydaşlar arasında güven ve sorumluluğun geliştirilmesiyle paralellik gösterir. Örneğin AI4T projesi, yapay zekâya dayalı eğitim araçlarının ve platformlarının öğretmenler ve öğrenciler için şeffaf ve açıklanabilir olmasını sağlamayı amaçlamaktadır.
Erişilebilirlik ve kapsayıcılık, etik yapay zekâ tasarımının köşe taşlarını oluşturur. AI4ED, SHERPA ve AgileEDU gibi Avrupa menşeli projelerde yardımcı teknoloji ve diğer formatlar da dahil olmak üzere entegre erişilebilirlik özelliklerine sahip yapay zekâ sistemleri oluşturmanın gerekliliği ortaya konulmaktadır.
Yapay zekânın etik şekilde kullanılmasını sağlamaya yönelik güçlü politikalar
Yapay zekâ teknolojisinin eğitim ortamlarına uygun şekilde dahil edilmesini sağlayacak güçlü politika çerçevelerine ihtiyaç duyulmaktadır. Buna etik ilkeler, normlar ve mevzuat oluşturmak için paydaşlar arasında işbirliğinin teşvik edilmesi de dahildir. Örneğin the European AI Alliance (Avrupa Yapay Zekâ İttifakı), yapay zekâ odaklı eğitimde erişilebilirliği ve hakkaniyeti korumak amacıyla yapay zekâ etiği ve yönetişimi konusunda kılavuz ilkeler geliştirmek amacıyla akademi, endüstri ve sivil toplumdan paydaşları bir araya getirmektedir.
Bu projelerde hakkaniyete duyarlı algoritmalar ve sık denetimler uygulanarak yapay zekâ sistemlerinin tüm öğrencilere eşit öğrenme fırsatları sunması garanti edilmeye çalışılmaktadır.
Further reading
Additional information
-
Education type:School Education
-
Target audience:TeacherStudent TeacherHead Teacher / PrincipalPedagogical AdviserSchool PsychologistTeacher EducatorGovernment staff / policy makerResearcher
-
Target audience ISCED:Primary education (ISCED 1)Lower secondary education (ISCED 2)Upper secondary education (ISCED 3)