Evanguélos Malmen, cours d'Histoire médiévale, Collège Modèle Zanneio, le Pirée, Grèce

L'éducation à Byzance

Εκπαίδευση στο Βυζάντιο

Στο πλαίσιο του μαθήματος της Βυζαντινής Ιστορίας, το σχολικό έτος 2023-24, οι
μαθητές του Β4 ανέλαβαν να διερευνήσουν διάφορες πτυχές της Εκπαίδευσης στο Βυζάντιο. Χωρισμένοι σε ομάδες των 3-4 ατόμων, διερεύνησαν μέσα από πηγές και παρουσίασαν τα παρακάτω θέματα:
1) Εκπαιδευτικές βαθμίδες και ρόλος της Παιδείας στο Βυζάντιο
Για αυτό το θέμα, καλούνταν να βρουν:
α) τον ρόλο της παιδείας στη βυζαντινή κοινωνία και τα οφέλη για κάποιον που ήταν μορφωμένος
β) τους τύπους σχολείων-κύκλους σπουδών που υπήρχαν τότε ανάλογα με την ηλικία (διάρκεια σπουδών, περιεχόμενο εκπαίδευσης, δηλαδή το
πρόγραμμα μαθημάτων:βασικά μαθήματα, σημαντικά έργα, βιβλία)
γ) πώς ήταν οργανωμένη η ανώτερη ή ανώτατη εκπαίδευση (σημαντικές σχολές, η περίπτωση της Κωνσταντινούπολης)
δ) για κάποια από τα παραπάνω ζητήματα που τους προκαλούσαν ενδιαφέρον,
χρειαζόταν να γίνει σύγκριση με τη σύγχρονη πραγματικότητα.
2) Σχολείο, μέθοδοι διδασκαλίας, ποινές και γραφή στο Βυζάντιο
Πιο συγκεκριμένα, τους ανατέθηκε να βρουν:
α) γενικές πληροφορίες για το σχολείο εκείνης της εποχής και τα δίδακτρα,
β) βασικές μεθόδους διδασκαλίας κατά τη βυζαντινή εποχή κι ενδεχόμενες ποινές κατά τη διδακτική διαδικασία,
γ) χαρακτηριστικά της γραφής, δηλαδή πού έγραφαν και ποια ήταν τα υλικά της
γραφής
δ) Σύγκριση με τη σύγχρονη πραγματικότητα
3) Οι δάσκαλοι στο Βυζάντιο
Για αυτό το θέμα, χρειαζόταν:
α) να ακούσουν μια διάλεξη του Αθ. Μαρκόπουλου ή αν επιθυμούν να ψάξουν στο διαδίκτυο και να ανιχνεύσουν πληροφορίες που να αφορούν αποκλειστικά στους δασκάλους
β) να μελετήσουν μια μελέτη του Αθ. Μαρκόπουλου και να αφηγηθούν περιστατικά από τη ζωή του δασκάλου για τον οποίο γίνεται λόγος, π.χ. οικονομική κατάστασή του, το σχολείο όπου εργαζόταν, τους μαθητές του, τα μαθήματα που γίνονταν, τις σχέσεις του με τους συναδέλφους του και ό,τι άλλο τους έκανε εντύπωση.
γ) να επισημάνουν ομοιότητες και διαφορές της ζωής του δασκάλου εκείνη την
εποχή με τη σημερινή

Πηγές

Μαρκόπουλος, Αθ. (1999 [1988]). «Από τη ζωή ενός δασκάλου στην
Κωνσταντινούπολη τον 10ο αιώνα». Στο «Μια Μέρα…». Δεκαπέντε ιστορίες
καθημερινότητας από τα αρχαία χρόνια ως την εποχή μας. Εταιρεία Σπουδών
Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας, σσ. 107-121.

Μαρκόπουλος, Θ. (2002). Στο σχολείο με…χαρτί και καλαμάρι, β΄ έκδοση,
καλειδοσκόπιο.
Μαρκόπουλος, Αθ. (2008) «Από τη δομή του βυζαντινού σχολείου. Ο δάσκαλος, τα βιβλία και η εκπαιδευτική διαδικασία» Vivliomphiastis 3, (επιλεγμένα
αποσπάσματα για μαθητές)
Μεργιαλή-Σαχά, Σ. «Παλαιολόγεια Εκπαίδευση» Κεφάλαιο XIII (επιλεγμένα
αποσπάσματα για μαθητές)
Χονδρίδου, Στ. (2008). «Συμβολή στη μελετη της σχεδογραφίας τον 11 ο αιώνα»
Byzantina Symmeikta (επιλεγμένα αποσπάσματα για μαθητές)
http://dx.doi.org/10.12681/byzsym.893
Διάλεξη του Αθ. Μαρκόπουλου στον σύνδεσμο:
https://www.blod.gr/lectures/vyzantini-ekpaideusi/

Ακολουθούν οι εργασίες των μαθητών:

1.  https://docs.google.com/presentation/d/e/2PACX-1vSH1TINvpxdefpyJwAWsoQUvn0-TE_roar4FE8G5BYuXcRioO6u4sPEDYi3XqUftA/pub?start=false&loop=false&delayms=3000

   2. 

   https://docs.google.com/presentation/d/e/2PACX-1vS7Hl-4dmsVPMnEZTUwC3Mi_LLCLA_fuR1TV5OpvCkbMAPZoWwVd0cc_h7i2dYQ4g/pub?start=false&loop=false&delayms=3000

    

   3. https://docs.google.com/presentation/d/e/2PACX-1vQCTg16pStyq7HeS2QWbf7DiTpqYkH6jq32Udq2U2DhPHNUjKGzgZZY2OMXdQVd6Q/pub?start=false&loop=false&delayms=3000

   4. https://docs.google.com/presentation/d/e/2PACX-1vRtNP-qj5G1ZihbeZVifGIcm88itI4vFRO63LB4F4cb_09ideaBx0E0zuQdiJoP-w/pub?start=false&loop=false&delayms=3000

   5. https://docs.google.com/presentation/d/e/2PACX-1vRruidEAyhyzApdSsEVdcasqF31pcHwo2l5hUqF0mhxIm0buDpCrZmYT_ZnGysCrQ/pub?start=false&loop=false&delayms=3000