Dezenformasyonla mücadele 

Dezenformasyon, yalan haber, yanlış bilgi… İnternette bize sunulan sahte başlıklar ve hikayeler için birçok terim var, ancak bunların her biri farklı bir anlama mı geliyor?

UNESCO, “Bilgi bozukluğu üzerinde düşünmek: Yanlış bilgi, dezenformasyon ve kötücül bilgi (mal-information: gerçek bir bilginin zarar verme amacıyla kullanımı) biçimleri” adlı kılavuzunda, bu terimler ve her birinin ne anlama geldiği hakkında kullanışlı bir modül hazırlayarak okuyuculara bugün bildiğimiz şekliyle dezenformasyonun gerçek anlamıyla ilgili hızlandırılmış bir kurs vermiştir. Bunun ardından, konuyla ilgili bilgi seviyenizi Farkı bulun adlı quiz’le test edebilirsiniz.

Avrupa Komisyonu, özellikle ortaokul öğretmenlerini hedefleyen “Dezenformasyonu tespit edin ve bununla mücadele edin” adlı kendi araç kitini yayınlamıştır. Bu araç kiti, sınıfınızda uygulamak için gerçek hayattan örnekler ve grup alıştırmaları içermektedir.

Kamu politikası araştırma kuruluşu RAND Europe, Hakikatin Çürümesine Karşı Girişimlerinin bir parçası olarak, “tüketicilerin, araştırmacıların ve gazetecilerin günümüzün zorlu bilgi ortamında gezinmesine yardımcı olacak çevrimiçi araçlar” tanımlamıştır. Projede, yedi kategoriyle, oyuncunun dikkat çekici, sahte haber başlıkları yayınlamasını sağlayarak izleyiciyi sahte haber taktikleriyle karşı karşıya bırakan etkileşimli bir oyun olan "Kötü Haber" gibi girişim araçlarına vurgu yapılmaktadır.

Oyunun amacı, oyuncunun neyin yayınlandığı ve hangi amaçla yayınlandığı hakkında eleştirel düşünmesini sağlamaktır. “Beni kim hedefliyor?” gibi diğer faydalı araçlar, kullanıcının çevrimiçi bir profil oluşturmasına ve gördüğü reklamlar hakkında bilgi toplamasına imkan sağlar ve kullanıcılar belirli reklamlarla neden hedeflendiklerini daha iyi anlayabilirler. Daha fazla bilgi almak için, RAND’in hazırladığı Dezenformasyonla Mücadele listesinin tamamına bakabilirsiniz.

Medya Okuryazarlığı kaynakları – Kitaplar, gruplar ve web seminerleri (webinar)

Hem School Education Gateway hem de eTwinning, okul ortamında medya okuryazarlığı ve dezenformasyon konusunda çok sayıda kaynağa sahiptir. eTwinning, “eTwinning ile Medya Okuryazarlığı Eğitimi ve Dezenformasyon ile Mücadele” başlıklı bir kitap yayınlamış ve bu kitap ile öğretmenlere ve öğrencilere bu konunun farklı yönlerini keşfetmeleri için ilham vermeyi amaçlamıştır. 

Ayrıca, “ haber ve medya içeriklerini karşılaştırma kitleri”, eTwinning ortak ülkelerindeki öğrencilerin işbirliği yapmalarına ve farklı sektörler ve medyadaki haber başlıklarını ve haber içeriklerini incelemelerine, elde edilen sonuçları karma gruplar halinde karşılaştırmalarına ve olası farklılıkları tartışmalarına olanak tanır. eTwinning'in Medya Okuryazarlığı ve Dezenformasyon Grubu da işbirlikçi bir yaklaşım benimseyerek medya okuryazarlığı ile ilgili web seminerleri, kampanyalar ve materyaller sunmaktadır. Bu bilgilere erişmek ve katılmak için, eTwinning grubunda yerinizi alın!

School Education Gateway’de, yıllar boyunca, "Dijital Okuryazarlığın sağlanması: Öğretmenler ve eğitimciler için ileriye dönük bir yol"  ve doktora derecesine sahip Profesör Sirkku Kotilainen ve Finlandiya’daki Tampere Üniversitesi'nden “Medya eğitiminde ihtiyaç duyulan kültürlerarası perspektifler ” üzerinedDoktora sonrası araştırma yapan ve doktora derecesine sahip Mari Pienimäki’den uzman makaleleri dahil olmak üzere bazı öne çıkan makalelerle Medya Okuryazarlığının çeşitli unsurları ele alınmıştır.

School Education Gateway, 2021 yılında, EUIPO, Avrupa Birliği Fikri Mülkiyet Ofisi Kari Kivinen'de görev yapan Eğitim sosyal yardım uzmanı ile ““Yeni çevrimiçi okuma becerileri: Okullar bilgi bozukluğuyla nasıl başa çıkabilir”” konulu bir web seminerine ev sahipliği yapmıştır. Söz konusu web seminerinde; öğrencilerin daha eleştirel düşünmelerine ve güvenilir bilgi kaynaklarını daha kolay belirlemelerine yardımcı olmak için çalıştay fikirleri ve yeni okuma becerileri müfredatıyla ilgili projeler için uygulamaya yönelik örnekler sağlanmasının yanı sıra en son araştırmalar sunulmuştur.

Geçtiğimiz Temmuz ayında; Avrupa Yenilik, Araştırma, Kültür, Eğitim ve Gençlikten Sorumlu Komisyon Üyesi Mariya Gabriel, Gerçek yerine Yalan: Bir Sahtekarlık ve Çarpıtma Tarihi sergisi sırasındaki Avrupa Tarihi Evi'ni ziyaretinde, dezenformasyonla mücadelede eğitimin ve öğrencilerin, eğitimcilerin ve benzer şekilde paydaşların işbirlikçi katılımının öneminden bahsetti ve sorunun üstesinden gelmeye yardımcı olacak yeni bir uzman grubunu duyurdu.

School Education Gateway, Aralık 2021 ayını medya okuryazarlığına ayırıyor. İlgili etiket aracılığıyla, konuyla ilgili tüm makaleler ve kaynaklar için arama yapabilirsiniz.