Skip to main content
European School Education Platform
Expert article

L-Intelliġenza Artifiċjali fl-edukazzjoni: sfidi u opportunitajiet

L-avvanzi fit-tagħlim bil-magni, l-ipproċessar tal-lingwi naturali u d-disponibilità ta’ ammonti kbar ta’ data, fost oħrajn, għamlu l-Intelliġenza Artifiċjali (AI) rivoluzzjoni teknoloġika kbira ta’ żmienna. Għalkemm l-għodod u t-teknoloġiji tal-AI qed jiġu żviluppati primarjament għan-negozji u l-industriji, is-soluzzjonijiet tal-AI malajr qed isibu triqthom fil-klassi.
children using virtual reality headset
Adobe Stock/Katarzyna Bialasiewicz Photographee.eu

Ħafna għalliema diġà għandhom aċċess għal firxa ta’ għodod tal-AI biex itejbu t-tagħlim u l-apprendiment, u biex iħejju lill-istudenti għal dinja mfassla mill-AI. Għadd kbir ta’ għodod tal-AI li ġew ippruvati u ttestjati għall-użu fil-klassi jinsabu f’din il-lista ta’ Għodod u Teknoloġiji tal-AI fil-kurrikulu kollu, crowdsourced mill-parteċipanti tal-MOOC tal-Bażi tal-AI tal-Ġimgħa tal-Kodiċi tal-UE għall-Iskejjel.

 

L-applikazzjonijiet tal-AI bħal apps għat-tagħlim tal-lingwi, tradutturi tal-lingwi, għajnuna fil-matematika, għodod għat-traskrizzjoni u s-sottotitoli awtomatiċi jew assistenti diġitali li joffru esperjenzi ta’ tagħlim personalizzati diġà qed jintużaw b’mod wiesa’ biex jaċċelleraw it-tagħlim personalizzat. L-AI wriet ukoll potenzjal kbir fl-appoġġ ta’ studenti bi bżonnijiet speċjali. Soluzzjonijiet xprunati mill-AI jistgħu fundamentalment jittrasformaw il-prattiki ta’ valutazzjoni billi jipprovdu lill-istudenti b’valutazzjoni fil-fond u rispons f’waqtu u ffukat. L-użu effettiv tal-analitika tat-tagħlim jippermetti lill-għalliema jiksbu għarfien aktar profond dwar kif l-istudenti tagħhom qed jitgħallmu, liema problemi qed jiffaċċjaw, kemm huma motivati, kif qed iħossuhom u kif jirrispondu għal sitwazzjoni ta’ tagħlim biex jagħżlu metodi ta’ tagħlim xierqa u jiddifferenzjaw il-proċess ta’ tagħlim.

 

Madankollu, disinn fqir, użu mhux xieraq u konsegwenzi negattivi tas-sistemi tal-AI jistgħu jikkawżaw ħsara irreparabbli, speċjalment liż-żgħażagħ. Nagħtikom żewġ eżempji, relatati mad-diżinformazzjoni u l-preġudizzju algoritmiku:

 

Avvanzi rapidi fl-AI aċċelleraw il-produzzjoni tal-media sintetika, magħrufa bħala deepfakes. Deepfakes jirreferu għall-ġenerazzjoni algoritmika, il-manipulazzjoni u l-modifika ta’ binarji tal-awdjo, vidjos, immaġini u test għall-iskop ta’ tqarraq bin-nies jew it-tbiddel tat-tifsira oriġinali tagħhom. Din it-teknoloġija tista’ tidher avvanzata u, bħala tali, mhux aċċessibbli għall-istudenti, iżda żgur li mhijiex inaċċessibbli. Pereżempju, l-utenti ta’ TikTok jistgħu jużaw applikazzjonijiet b’xejn, li jippermettu skambju rapidu u faċli tal-uċuħ f’vidjos u ritratti, u b’hekk ixerrdu media falza u jikkawżaw ħsara lil sħabhom. Nemmen bis-sħiħ li t-tqajjim ta’ kuxjenza dwar media fabbrikata u t-tagħlim kif wieħed janalizza b’mod kritiku l-kontenut li l-istudenti joħolqu u jikkunsmaw illum il-ġurnata huwa aktar essenzjali minn qatt qabel. Nistiednek tiċċekkja s-sit web intitolat Which face is real, proġett interessanti żviluppat biex titqajjem kuxjenza dwar id-deepfakes u kif tista’ tinduna bihom mad-daqqa t’għajn.

 

Fl-opinjoni tiegħi, wieħed mill-aktar tħassib etiku rilevanti li qajmet l-AI huwa l-preġudizzju algoritmiku. Dan jirreferi għal żbalji li joħolqu riżultati inġusti, bħal diskriminazzjoni fuq bażi ta’ sess, razza, etniċità jew sfond soċjoekonomiku. Din hija mmexxija mill-kwalità u r-rappreżentattività tad-data, il-preġudizzji intenzjonati jew mhux intenzjonati tal-bnedmin li jfasslu s-sistemi tal-AI u l-mod kif dawn is-sistemi tal-AI jiġu żviluppati u użati. Eżempju ta’ preġudizzju bejn is-sessi huwa traduttur tal-lingwa li jagħmel suppożizzjonijiet li t-tobba u l-piloti huma rġiel, filwaqt li l-infermiera u l-assistenti fit-titjiriet huma nisa. Eżempju ieħor huwa li jiżdied lingwaġġ razzista jew sessista apposta f’chatbot biex tikkomunika b’diżrispett, b’mod pastaz u offensiv.

 

Għadu mhuwiex ċar x’jiġri fil-“Kaxxa s-Sewda” tal-AI u għaliex l-algoritmi “inviżibbli” jieħdu ċerti deċiżjonijiet li jista’ jkollhom impatt negattiv ħafna fuq iż-żgħażagħ, l-edukazzjoni tagħhom u konsegwentement fuq l-opportunitajiet futuri f’ħajjithom. Il-proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet tal-AI jeħtieġ li jkun trasparenti u spjegabbli. Jeħtieġ li d-deċiżjonijiet imparzjali u ġusti jiġu garantiti għall-istudenti kollha bl-istess mod. Approċċ kritiku biex wieħed jifhem kif taħdem l-AI għandu rwol sinifikanti biex iqajjem kuxjenza dwar il-preġudizzju algoritmiku u jżid ir-responsabbiltà, it-trasparenza u l-ġustizzja tal-AI.

 

 

Arjana Blazic tħarreġ l-għalliema u tfassal materjali tat-tagħlim. Hija koawtur tal-Kurrikuli Nazzjonali Kroati għat-Tagħlim tal-Lingwa Ingliża u l-Użu tal-ICT bħala Tema Trans-Kurrikulari. Hija taħdem bħala espert estern għall-Ġimgħa tal-Kodiċi tal-UEfejn tiżviluppa riżorsi edukattivi u opportunitajiet ta’ taħriġ għall-għalliema

 

Additional information

  • Education type:
    School Education
  • Target audience:
    Government staff / policy maker
    Head Teacher / Principal
    ICT Coordinator
    Parent / Guardian
    Student Teacher
    Teacher
  • Target audience ISCED:
    Primary education (ISCED 1)
    Lower secondary education (ISCED 2)
    Upper secondary education (ISCED 3)

Key competences