Η μικτή μάθηση έχει εξελιχθεί σε πολύ σημαντικό μέρος της εκπαίδευσης τα τελευταία χρόνια. Ως εκ τούτου, ακόμα και οι Υπουργοί Παιδείας υιοθέτησαν μια σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με τη μικτή μάθηση το 2021. Η μικτή μάθηση μπορεί να είναι συνδυασμός χώρων μάθησης ή συνδυασμός διαφορετικών ψηφιακών και μη ψηφιακών εργαλείων. Λόγω αυτών, αλλά και της μεγάλης σημασίας της μικτής μάθησης, η Ομάδα εργασίας μας για τα σχολεία διερεύνησε πώς μπορούμε όλοι μας να υποστηρίξουμε τη μικτή μάθηση, ιδίως οι φορείς χάραξης πολιτικής.

Τι είναι η ενταξιακή μικτή μάθηση στην πράξη;

Υπάρχουν βασικά τρεις διαφορετικοί πρωταρχικοί τρόποι μετάδοσης της εμπειρίας αυτής. Αυτό που είναι απαραίτητο και στους τρεις, επειδή, στην ουσία, ο μαθητής αφήνεται να επεξεργαστεί μόνος του αυτές τις εμπειρίες, είναι ένας διάλογος με στόχο τη διατύπωση νοήματος. Αυτό που καθιστά τη μάθηση ενταξιακή είναι ότι η μαθησιακή κατάσταση είναι έτσι οργανωμένη και διαμορφωμένη, ώστε όλοι οι μαθητές να μπορούν να συμμετέχουν ενεργά στο δικό τους επίπεδο, από προσωπικό ενδιαφέρον και να τους παρέχεται η υποστήριξη που χρειάζονται για να το κάνουν. Ασφαλώς, η μικτή μάθηση προσφέρει πολλές ευκαιρίες για την κυριολεκτική μίξη αυτών των διαφορετικών μορφών εμπειρίας, έτσι ώστε η μάθηση να μπορεί να βασιστεί σε αυτό το πλούσιο μωσαϊκό εμπειριών.

Πώς μπορούν τα Υπουργεία Παιδείας να υποστηρίξουν τη μικτή μάθηση για την ένταξη;

Οι φορείς χάραξης πολιτικής και ιδίως τα υπουργεία πρέπει να δώσουν τη δυνατότητα στα σχολεία και στους εκπαιδευτικούς να έχουν αρκετό χρόνο στο πλαίσιο του προγράμματος σπουδών για να εφαρμόσουν τη μικτή μάθηση. Επομένως, τα προγράμματα σπουδών πρέπει να είναι ιδιαίτερα ευέλικτα και να μην είναι υπερβολικά κανονιστικά. Οι εκπαιδευτικοί χρειάζονται, επίσης, την υποστήριξή μας όσον αφορά τις συσκευές, αλλά και την κατάρτιση για τη χρήση όλων αυτών των ψηφιακών συσκευών και ψηφιακών εργαλείων. Και αυτό που είναι πολύ σημαντικό είναι να υπάρχει ένα μέρος όπου να μπορούν να μοιράζονται τις εμπειρίες τους. Τα σχολεία και οι εκπαιδευτικοί κάνουν σπουδαία πράγματα και εμείς, οι φορείς χάραξης πολιτικής, πρέπει να τους δώσουμε τη δυνατότητα να έχουν πρόσβαση σε διάφορες εθνικές ή ευρωπαϊκές πλατφόρμες για να μοιραστούν όλες αυτές τις εμπειρίες.

Βλέπουμε στην Κροατία, ότι τα σχολεία έχουν αναπτύξει μια θαυμάσια συνεργασία με τις τοπικές κοινότητες. Για παράδειγμα, τα σχολεία μας συνεργάζονται εξαιρετικά με την αστυνομία. Καλούμε, λοιπόν, τον αστυνομικό στο σχολείο και διδάσκει τα παιδιά της πρώτης τάξης σχετικά με την κυκλοφοριακή κουλτούρα. Μάλιστα, βγαίνουν πραγματικά μαζί έξω στον δρόμο, ώστε τα παιδιά να δουν πώς είναι η κυκλοφορία. Για αυτό και πιστεύουμε ότι τα σχολεία πρέπει να είναι ανοιχτά στις τοπικές κοινότητες και ότι όλοι μαζί πρέπει να εξασφαλίσουμε στους μαθητές μας την καλύτερη δυνατή εκπαίδευση.

Πώς μπορούν οι επικεφαλής των σχολείων να υποστηρίξουν τη μικτή μάθηση για την ένταξη;

Οι επικεφαλής των σχολείων μπορούν να υποστηρίξουν τη μικτή μάθηση για την ένταξη, δίνοντας επαρκή αυτονομία σε όλους τους εκπαιδευτικούς, ώστε να μπορούν να αναπτύξουν τη δημιουργικότητά τους. Οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως επαγγελματίες που γνωρίζουν τι είναι καλύτερο για τους μαθητές τους και πώς θα μπορούσε να γίνει η μαθησιακή διαδικασία πιο ουσιαστική για αυτούς. Φυσικά, χρειάζεται ένα νομικό πλαίσιο που να το υποστηρίζει αυτό.

Για παράδειγμα, στην Εσθονία το εθνικό πρόγραμμα σπουδών βασίζεται σε ικανότητες, δεξιότητες και μαθησιακά αποτελέσματα. Έτσι, οι εκπαιδευτικοί μπορούν να κάνουν πραγματικά μίξη της μάθησης, καθώς αυτό σημαίνει ότι έχουν σχεδόν πλήρη αυτονομία στη λήψη αποφάσεων για τον τρόπο σχεδιασμού της μαθησιακής διαδικασίας, αρκεί να επιτυγχάνονται πλήρως τα μαθησιακά αποτελέσματα. Αυτή η αυτονομία τούς επιτρέπει να αναπτύσσουν δίκτυα και συνεργασίες, για παράδειγμα, με επιχειρηματίες ή μη κυβερνητικές οργανώσεις, και να τους φέρνουν στην τάξη. Ή να μεταφέρουν τα μαθήματα εκτός τάξης, για παράδειγμα, σε εργαστήρια, μουσεία, πάρκα, δάση, οπουδήποτε αλλού, εφόσον επιτυγχάνονται τα μαθησιακά αποτελέσματα.

Κάτι ακόμα που μπορεί να κάνει ένας επικεφαλής σχολείου είναι να διευκολύνει τη συνεργασία μεταξύ σχολείου και ιδιωτικού τομέα. Στην Εσθονία, υπάρχει μια κουλτούρα συμπράξεων μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, μεταξύ σχολείων και ιδιωτικών επιχειρήσεων, η οποία είναι βαθιά ριζωμένη στην κοινωνία μας.

Γενικά, όμως, θεωρώ ότι είναι σημαντικό να δημιουργηθεί ένα περιβάλλον εμπιστοσύνης και μια κουλτούρα συνεργασίας για να μπορέσει πραγματικά να επιτύχει η μικτή μάθηση.